Ontheemden in Oekraïne verblijven veelal bij particulieren in huis

Meteen vanaf het begin van de oorlog in Oekraïne kwam Terre des Hommes als internationale federatie in actie. Terre des Hommes uit het Zwitserse Lausanne zette teams op om in Moldavië, Hongarije en Roemenië steun te verlenen in opvangcentra en in treinstations, waar gevluchte kinderen en hun moeders deze zo hard nodig hadden. In Oekraïne was de eerste prioriteit de veiligheid van het eigen personeel dat in het oosten van het land en in hoofdstad Kiev, net als de rest van de bevolking, in een hel. Sinds mei is Terre des Hommes actief in het westen van het land.

Tien teams om kinderen te helpen

In Oekraïne heeft Terre des Hommes tien mobiele en vaste teams, bestaande uit maatschappelijk werkers, animatoren en psychologen. De teams onderzoeken de noden en richten zich specifiek op hulp aan kinderen en hun verzorgers. 

"De hulpverlening wordt bemoeilijkt door de chaos en onveiligheid. Er is natuurlijk behoefte aan voedsel, spullen voor hygiëne, geld, etc, maar veel mensen zoeken informatie, psychologische ondersteuning, logistieke bijstand of andere hulp. Bovendien zijn de ontheemden voortdurend in beweging, wat het moeilijk maakt om hen te blijven volgen," zegt Rehina Chulinina, medewerker kinderbescherming van Terre des Hommes. 

“Het merendeel van de vluchtelingen zoekt onderdak bij familie, vrienden of kennissen en zelfs bij onbekenden en gaat niet naar de vele centraal ingerichte opvangplekken [zoals in overheidsgebouwen, scholen of kerken, red). Als hulpverleners moeten we dus actief naar hen op zoek en kunnen we niet afwachten bij de centrale opvanglocaties , aldus Arina Cretu, communicatiemedewerker van Terre des Hommes Lausanne .

De onzichtbare littekens

Behalve dood en lichamelijk letsel laat de oorlog vele op het eerste gezicht onzichtbare littekens na. Hele bevolkingsgroepen zijn getraumatiseerd. Het geweld en de gedwongen verplaatsingen hebben een diepgaande en soms onherstelbare invloed op de geestelijke gezondheid van kinderen. "We moeten kinderen beschermen tegen de verschrikkingen van oorlog en hun toegang tot humanitaire hulp, onderwijs en zorg verzekeren. We moeten investeren in de geestelijke gezondheid en het psychologisch welzijn van kinderen. Dit moet de hoeksteen zijn van de wederopbouw van het land," zegt Barbara Hintermann, directeur van het Terre des Hommes Lausanne.

"Kinderen vertellen ons hoezeer ze hun thuis missen en hun vrienden, familie, alles wat ze kennen. Ze willen dat het geweld stopt, ze willen naar huis en naar school", zegt Rehina met emotie. Naast de reeds ondervonden moeilijkheden, worden de hulpteams geconfronteerd met allerlei uitdagingen. "Sommige ontheemden willen ondanks alle gevaar naar huis terug en het blijft moeilijk om iedereen te bereiken, ook omdat er zoveel beweging is in de verschillende regio’s. In september moeten de scholen weer open zijn, maar toch dreigen veel kinderen hun school niet af te maken. We moeten ons voorbereiden op de komende winter en wat mensen vergeten is dat ook de inwoners in de ‘veilige’ gebieden behoefte hebben aan psychosociale en andere steun. Ook daar gaat het bomalarm voortdurend af en zijn angst en weinig toekomstperspectief voortdurend in ieders gedachten aanwezig."

De originele tekst van dit artikel vindt u op de website van Terre des Hommes Lausanne. Zie daar ook getuigenissen van de medewerkers van Terre des Hommes in Oekraine.