Beschuldiging over betrokkenheid Terre des Hommes bij illegale adoptie Bangladesh afgewezen

Terre des Hommes Nederland is en was geen adoptieorganisatie. Wij waren wel aangeklaagd omdat onze landendirecteur in Bangladesh destijds een dubbele functie had. Hij was ook vertegenwoordiger van een adoptieorganisatie en in de dagelijkse praktijk was er daardoor een zekere verwevenheid tussen beide organisaties. De rechtbank acht Terre des Hommes niet betrokken bij of verantwoordelijk voor de gang van zaken rond de adopties uit Bangladesh en neemt hiermee het verweer van Terre des Hommes op alle punten over. 

Hoewel wij blij zijn met deze uitspraak, bevestigt ook deze zaak dat interlandelijke adoptie als kinderbeschermingsmaatregel vaak niet het belang van de kinderen dient. 

Achtergrond
De laatste jaren is er groeiende aandacht voor onregelmatigheden rond de interlandelijke adopties van kinderen in de afgelopen decennia. Terre des Hommes Nederland heeft zelf nooit adopties verricht. Wel is onze organisatie in de jaren ‘70 verweven geraakt met adopties vanuit Bangladesh. Onze toenmalige Bengaalse landendirecteur was ruim drie jaar tevens vertegenwoordiger van de Nederlandse adoptieorganisatie BIA.

Wij hebben na een uitzending van Nieuwsuur in 2017 geprobeerd alle vragen te beantwoorden over de wijze waarop onze organisatie destijds met de adopties uit Bangladesh verweven is geraakt. Alle informatie en documentatie die wij hierover hebben, hebben wij gedeeld met de belangenorganisaties van deze geadopteerden, Shapla en SBA, en de Commissie Joustra die in opdracht van de minister onderzoek heeft gedaan naar de adoptiepraktijk in het verleden in zes landen, waaronder Bangladesh.

Een aantal geadopteerden en hun (hervonden) verwanten in Bangladesh stellen dat onze landendirecteur zijn positie bij Terre des Hommes destijds heeft misbruikt om ouders te overtuigen hun kind af te staan voor adoptie. Deze aantijging stamt uit de jaren ’70 en is in die periode in verschillende onderzoeken, waaronder door Terre des Hommes zelf, niet vastgesteld. De rechtbank komt in haar vonnis in de rechtszaak vandaag tot dezelfde conclusie. 

Wij begrijpen dat dit voor veel geadopteerden onbevredigend is. Beter dan in de jaren zeventig is nu bekend hoe interlandelijke adoptie tot misstanden kan leiden en faalt als instrument om kwetsbare kinderen te beschermen. Juist als kinderrechtenorganisatie zien en erkennen wij de knagende onzekerheid die leeft onder de geadopteerden uit Bangladesh over de omstandigheden van hun adoptie. Dat is vreselijk, maar wij kunnen deze onzekerheid helaas niet wegnemen. 

Daarom hebben wij hulp aangeboden aan geadopteerden die zoeken naar hun verwanten in Bangladesh. Aanvankelijk deden wij dat op individuele basis vanuit ons kantoor in Bangladesh. Het afgelopen jaar hebben wij geprobeerd tot een samenwerking te komen met de belangenorganisaties van geadopteerden in Nederland. Dit heeft geleid tot een projectopzet waarbij wij geld en praktische projectondersteuning bieden aan de zoekactiviteiten van de belangenvereniging Shapla die ten dienste staat van alle geadopteerden uit Bangladesh. 

Terre des Hommes probeert al ruim 50 jaar de leefomstandigheden van kinderen in eigen land te verbeteren. Juist als kinderrechtenorganisatie herkennen wij de onregelmatigheden die helaas vaker bij interlandelijke adopties ontstaan. Denk aan fraude met papieren tot regelrechte kinderhandel. Ook het recente rapport van de commissie Joustra heeft laten zien dat de adoptiepraktijk - zeker in de jaren ’70 - gekenmerkt werd door goede bedoelingen en amateurisme waarbij de belangen van de kinderen en hun biologische ouders vaak ondergeschikt raakten aan belangen van de adoptieouders.