Stop online seksuele uitbuiting van kinderen

31 oktober 2023

Het internet is een belangrijk onderdeel geworden in het leven van kinderen. Kinderen vormen naar schatting een derde van de internetgebruikers wereldwijd en meer dan 800 miljoen kinderen zijn actief op sociale media. Toch stellen internet en/of social media toepassingen de veiligheid van kinderen tot nu toe niet voorop met het gevolg dat meer dan 88 miljoen kinderen wereldwijd per jaar slachtoffer van online seksueel misbruik en seksuele uitbuiting worden.

Het internet is onveilig voor kinderen

Een onderzoek onder kinderen van 8 tot 12 jaar uit 30 landen heeft aangetoond dat kinderen met een smartphone die online actief zijn, een kans hebben van 89% om in aanraking te komen met mogelijk schadelijk materiaal, zoals seksuele content (DQ Institute). Kinderen die zich aanmelden voor een nieuw sociaal media-account krijgen mogelijk al binnen 24 uur ongepaste inhoud te zien (5Rights).

Ongeveer één op de twee kinderen wereldwijd (en 54% in Nederland) heeft seksueel expliciete content (zoals beelden of video’s) van een volwassene ontvangen. 1 op de 3 kinderen wereldwijd en 55% van de kinderen in Nederland is in hun kindertijd gevraagd een online seksuele handeling te doen waar ze zich ongemakkelijk bij voelden (WeProtect).

Online gedrag: 6 tips om met je kind of kleinkind in gesprek te gaan

Hoe vindt online seksuele uitbuiting van kinderen plaats?

Kinderen komen online in aanraking met verschillende vormen van schadelijk seksueel gedrag. Seksuele uitbuiting is de ergste vorm. De verspreiding van beeldmateriaal van seksueel kindermisbruik (Child Sexual Abuse Material, CSAM) dat offline heeft plaatsgevonden, komt het meest voor. Hiervoor zijn kinderen onder druk gezet of gemanipuleerd. Of het is gemaakt door live-streams van seksueel misbruik te 'bestellen'.

Het Amerikaanse National Center for Missing & Exploited Children (NCMEC), dat alle meldingen van Amerikaanse internetbedrijven ontvangt, heeft in 2022 88,3 miljoen CSAM-bestanden ontvangen.

Grooming is een ernstig gevaar voor kinderen. Hierbij worden kinderen misleid voor seksueel contact, wat kan leiden tot online en/of offline seksueel misbruik van kinderen en seksuele afpersing. Online grooming neemt toe, met een stijging van 82% van het aantal meldingen bij het NCMEC in 2022.

Oplossingen

Seksuele uitbuiting van kinderen is een complex probleem dat niet eenvoudig is op te lossen. De online dimensie voegt daar een extra laag aan toe. Daarom is voor een concrete oplossing een meervoudige aanpak nodig. Alleen dan kunnen de risico's op schade sterk afnemen en kunnen daders en slachtoffers makkelijker geïdentificeerd worden.

In ons onderzoek “Child Safety by Design” hebben we vijf bewezen oplossingen die effectief zijn in de strijd tegen online kindermisbruik. Deze toolkit omvat:

Ouderlijk toezicht aangepast aan de behoeften van kinderen.
Kinderen en ouders in staat stellen beter om te gaan met online risico’s.
Sterke standaard privacy-instellingen die zijn aangepast aan de leeftijd van kinderen.
Versterking van leeftijdsverificatie (zie onze factsheet over leeftijdsverificatie en leeftijdsgarantietechnieken).
Technologieën inzetten die online seksueel misbruik en seksuele uitbuiting van kinderen detecteren (zie onze factsheet over Grooming & de detectie ervan).

Verschillende onderzoeken wijzen uit dat Covid-19 de risico’s op seksuele uitbuiting vergroot

Kinderparticipatie

We hebben kinderen gevraagd welke alternatieven zij zien. Hun ideeën zijn vergelijkbaar met wetenschappelijke oplossingen, zoals leeftijdsverificatie of het opsporen van risico’s. De kinderen hebben vier extra oplossingen aangedragen:

Sterkere melding/rapporteermechanismen.
Meer zichtbare regels.
Extra maatregelen nemen om kinderen te beschermen tegen schadelijk materiaal.
Populaire media gebruik om veiligheidsboodschappen over te brengen.

Met het toegenomen aanbod in livestreaming neemt ook de vrees voor meer seksuele uitbuiting van minderjarigen toe.

Sterke EU-wetgeving om de veiligheid van kinderen online te waarborgen

Terre des Hommes Nederland, als onderdeel van de Internationale Federatie Terre des Hommes, pleit voor strenge EU-wetgeving om kinderen online te beschermen. De voorgestelde EU-regelgeving voor de preventie van seksueel kindermisbruik moet ervoor zorgen dat de opsporing van kindermisbruik en grooming wordt voortgezet, waarbij wordt gegarandeerd dat kindslachtoffers worden gered en dat hun beelden niet langer online circuleren. De bescherming van kinderen en het recht op privacy gaan hand in hand en kunnen beide worden bereikt.

Wij steunen de EU-verordening omdat deze zorgt voor:

Sterke kindveilige design-eisen voor bedrijven om ervoor te zorgen dat zij platforms ontwerpen die veilig zijn voor kinderen, inclusief sterke leeftijdsverificatie en leeftijdsgarantietechnieken.
Een technologische neutrale benadering en toekomstbestendige wetgeving, zodat innovatieve oplossingen kunnen worden ingezet en de uitdagingen op het gebied van online veiligheid kunnen worden aangepakt.
Een holistische aanpak waarbij de veiligheid van kinderen en de behoeften van kinderen centraal staan.
Kinderen van buiten de EU moeten onder de regelgeving vallen zodat zij ondersteuning kunnen krijgen bij het laten verwijderen van hun afbeeldingen van platforms in de EU.

Terre des Hommes Nederland werkt samen met de ECLAG-coalitie van meer dan 65 kinderrechtenorganisaties die pleiten voor een strenge EU-wetgeving tegen kindermisbruik en seksuele uitbuiting online. Lees meer over ECLAG.

Wij pleiten ook voor steun van de Nederlandse overheid voor de EU-regelgeving betreffende CSA door middel van:

Onze dringende oproep aan het Ministerie van Justitie en Veiligheid om de EU-wetgeving te steunen.
Dringende oproep samen met 11 organisaties aan de Kamerleden, om de online wereld veiliger te maken door de nieuwe EU-wetgeving te steunen.
Dringende oproep aan het kabinet en Kamerleden om Europese wetgeving tegen online kindermisbruik te steunen.